NEW Chấp Hành Pháp Luật Là Gì ? Khái Niệm Về Chấp Hành Pháp Luật Hành Chính

Thực thi pháp luật, là hành vi thực tế và được thực hiện hợp pháp với mục đích nhất định của chủ thể pháp luật nhằm hiện thực hóa mọi quy định mà pháp luật ban hành, đưa chúng vào cuộc sống hàng ngày, trở thành hành vi quy phạm được pháp luật thừa nhận.

Bạn đang xem: Thực thi pháp luật là gì?

1. Khái niệm thực thi pháp luật

Căn cứ vào cơ sở khoa học cũng như về mặt thực tiễn pháp luật ở Việt Nam, khái niệm hành pháp được giải thích với nhiều nghĩa khác nhau. Theo tài liệu giảng dạy trong các trường đào tạo, thi hành pháp luật hay còn gọi là hành pháp, là một trong bốn hình thức thực thi pháp luật. Cụ thể, theo các văn bản này, thực thi pháp luật vốn dĩ là hành vi thực tế và được thực hiện hợp pháp với mục đích nhất định của chủ thể pháp luật nhằm hiện thực hóa mọi quy định mà pháp luật ban hành. , đưa họ vào cuộc sống hàng ngày, trở thành những hành vi quy phạm được pháp luật thừa nhận.

Ngoài ra, trên thực tế, hiện nay có một số định nghĩa phổ biến như sau:

Thực thi pháp luật là một quá trình hoạt động của con người với mục đích để các chủ thể pháp luật bằng hành động của mình thực hiện các quy định của pháp luật trong đời sống thực tế của cộng đồng.

Thi hành pháp luật là việc chủ thể áp dụng pháp luật chủ động thực hiện các nghĩa vụ do pháp luật quy định.

Theo Wikipedia, thực thi pháp luật hoặc thực thi pháp luật là một hệ thống mà một số thành viên trong xã hội hành động theo cách có tổ chức để thực thi pháp luật bằng cách phát hiện, ngăn chặn, khôi phục hoặc trừng phạt những người vi phạm pháp luật và các quy tắc chi phối xã hội đó. Mặc dù thuật ngữ này có thể bao gồm các thực thể như tòa án và nhà tù, nhưng nó thường được áp dụng cho những người trực tiếp tham gia tuần tra hoặc giám sát để ngăn chặn và phát hiện hoạt động tội phạm. tội phạm, và những người điều tra tội phạm và bắt giữ người phạm tội, là nhiệm vụ thường được thực hiện bởi cảnh sát hoặc cơ quan thực thi pháp luật. Hơn nữa, mặc dù cơ quan thực thi pháp luật có thể quan tâm nhất đến việc ngăn ngừa và trừng phạt tội phạm, các tổ chức vẫn tồn tại để ngăn chặn một loạt các hành vi vi phạm các quy tắc và tiêu chuẩn phi hình sự. mực, được thực hiện thông qua việc áp dụng các hậu quả ít nghiêm trọng hơn.

Tóm lại, thực thi pháp luật là hành vi mà chủ thể pháp luật chủ động thực hiện những gì mà pháp luật yêu cầu. Thực thi pháp luật là bắt buộc.

– Tính chất: Việc thực thi pháp luật mang tính chủ động, tích cực, thực hiện pháp luật dưới hình thức hành động.

– Đối tượng thực hiện: Mọi đối tượng.

– Hình thức thể hiện: Thường được thể hiện dưới dạng các quy tắc bắt buộc. Do đó, chủ thể buộc phải thực hiện hành vi pháp lý.

2. Khái niệm về tổ chức thi hành pháp luật

Trong khoa học pháp lý, luật được nghiên cứu dưới hai khía cạnh. Khía cạnh thứ nhất là luật ở trạng thái “tĩnh” hoặc luật trong các trang của Công báo. Pháp luật về mặt này còn được gọi là luật theo luật định. Theo Hiến pháp năm 2013, đây là những quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL), bao gồm: Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội; pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH); lệnh, quyết định của Chủ tịch nước; các văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; Các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ và chính quyền địa phương các cấp. Đây là đạo luật được hình thành chủ yếu bằng hoạt động lập pháp của Quốc hội và hoạt động lập quy của hệ thống các cơ quan hành pháp.

Khía cạnh thứ hai của luật là luật ở trạng thái “động”, hay luật đang hoạt động, luật ở đời. Pháp luật ở khía cạnh này là việc các chủ thể tuân theo pháp luật trong đời sống nhà nước và đời sống xã hội, được hình thành từ hoạt động thực thi pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân. sự ủy quyền. Giống như khía cạnh thứ nhất, khía cạnh này của luật cũng được Hiến pháp quy định. Theo đó, tổ chức thi hành pháp luật là hoạt động tất yếu để pháp luật từ trạng thái “tĩnh” sang trạng thái “động”, làm cho pháp luật không còn trên các trang Công báo mà đi vào cuộc sống. Như vậy, hoạt động lập pháp và lập quy để hình thành hệ thống văn bản quy phạm pháp luật (luật trên Công báo) và hoạt động thực thi pháp luật là hai mặt không thể tách rời của pháp luật. Cái này không thể tồn tại nếu không có cái kia và ngược lại. Nếu không tiến hành “tổ chức thực thi pháp luật”, pháp luật chỉ tồn tại trên giấy, hoặc chỉ là “những lời nói rung động trên không trung”. Ngược lại, nếu không có các quy định của pháp luật trong các trang của Công báo thì không có tổ chức thực hiện các quy định pháp luật này. Trong nhà nước pháp quyền, việc tôn trọng pháp luật và đề cao pháp quyền không thể không tôn trọng đồng bộ cả hai mặt của pháp luật. Đặc biệt trong điều kiện nước ta khi ý thức pháp luật và văn hóa pháp luật của nhiều người dân còn thấp thì việc tổ chức thi hành pháp luật càng có vai trò đặc biệt quan trọng.

3. Đặc điểm của tổ chức hành pháp

Một tổ chức thực thi pháp luật có các đặc điểm sau:

– Tổ chức thi hành pháp luật là hoạt động tổ chức nhằm đưa pháp luật thực tiễn vào đời sống nhà nước và đời sống xã hội, làm cho pháp luật sau khi ban hành có hiệu lực trên thực tế. Thực thi pháp luật theo lý luận chung về nhà nước và pháp luật, là hình thức thực thi pháp luật, trong đó các chủ thể thực hiện nghĩa vụ pháp lý của mình bằng hoạt động tích cực. Như vậy, một trong những nội dung quan trọng của tổ chức thi hành pháp luật là tổ chức cho các chủ thể thực hiện đúng nghĩa vụ pháp lý của mình bằng những hành động tích cực trong thực tế; góp phần tạo nên một xã hội tự giác, tôn trọng pháp luật.

Xem thêm: Lịch sử 10 bài 19: Cuộc kháng chiến chống ngoại xâm ở Xv. Thế kỉ

– Tổ chức hành pháp theo nghĩa rộng là trách nhiệm của tất cả các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền thuộc các nhánh quyền lực nhà nước từ lập pháp, hành pháp, tư pháp đến các cơ quan bảo hiến khác. Tuy nhiên, tổ chức hành pháp với tư cách là cơ quan quyền lực chuyên trách độc lập được Hiến pháp giao cho hệ thống cơ quan hành chính nhà nước thực hiện. Theo đó, có thể xác định tổ chức hành pháp là cơ quan bảo hiến độc lập và chuyên biệt của hệ thống cơ quan hành chính nhà nước nhằm đưa pháp luật trên các trang Công báo thành hành động. tích cực tuân theo pháp luật trong đời sống nhà nước và đời sống xã hội.

4. Vai trò của các tổ chức hành pháp

Các tổ chức hành pháp có một vai trò đặc biệt quan trọng:

– Hoạt động nhằm hiện thực hóa các kết quả của hoạt động lập pháp và quản lý trong thực tế. Vì vậy, nó là đầu ra quan trọng nhất của hoạt động lập pháp, bảo đảm cho sản phẩm của hoạt động lập pháp có hiệu lực và hiệu quả trên thực tế.

– Là hoạt động lãnh đạo của cơ quan thực hiện quyền hành pháp, bảo đảm cho Hiến pháp và pháp luật giữ được vị trí thống trị trong nhà nước pháp quyền, phát huy đầy đủ vai trò trong quản lý nhà nước và quản lý xã hội. bằng pháp luật, bảo đảm pháp quyền được thực thi trong hoạt động hành pháp.

– Thông qua việc tổ chức thi hành pháp luật, phát hiện những sơ hở, những quy định pháp luật chưa phù hợp, chưa đi vào cuộc sống, góp phần hoàn thiện pháp luật, nâng cao chất lượng hoạt động lập pháp, xây dựng quy định. , bảo đảm nguyên tắc pháp quyền được thực hiện đầy đủ trong hoạt động lập pháp và lập quy.

5. Tổ chức thi hành pháp luật theo Hiến pháp 2013

Hiến pháp năm 2013 quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ là “Tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, luật, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước” (Khoản). 1, Điều 96), Thủ tướng Chính phủ có nhiệm vụ: “Lãnh đạo việc tổ chức thi hành pháp luật” (khoản 1, Điều 98); Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ có nhiệm vụ: “Tổ chức thi hành và theo dõi tình hình thi hành pháp luật liên quan đến ngành, lĩnh vực trong phạm vi cả nước” (khoản 1 Điều 99); Chính quyền địa phương có nhiệm vụ: “Tổ chức thi hành Hiến pháp và pháp luật ở địa phương” (khoản 1 Điều 112); và Ủy ban nhân dân (UBND) các cấp có nhiệm vụ: “Tổ chức thi hành Hiến pháp và pháp luật ở địa phương” (khoản 2 Điều 114). Thi hành pháp luật trong thuật ngữ “tổ chức thi hành pháp luật” của Hiến pháp năm 2013, theo chúng tôi, có nội dung rất rộng, không chỉ là hình thức tổ chức thi hành pháp luật mà còn bao gồm các hình thức tổ chức thi hành pháp luật. các luật khác như: tuân thủ pháp luật, sử dụng pháp luật và áp dụng pháp luật, lý luận về thực hiện pháp luật đã được viết trong giáo trình lý luận nhà nước và pháp luật đang được giảng dạy ở các trường đại học. trường luật. Với khái niệm đó, “tổ chức hành pháp” được ghi trong Hiến pháp năm 2013 được hiểu là “tổ chức thực hiện pháp luật” (hành pháp ở đây có nghĩa là thi hành pháp luật). Vì vậy, “tổ chức thi hành pháp luật” được ghi trong Hiến pháp năm 2013 được hiểu theo nghĩa rộng, đồng nghĩa với tổ chức thực hiện pháp luật, tức là bao gồm các tổ chức thực hiện cả 4 hình thức thực hiện pháp luật chứ không chỉ có một hình thức thi hành pháp luật là hành pháp. Do đó, tổ chức thi hành pháp luật theo Hiến pháp năm 2013 có những đặc điểm cơ bản sau:

– Chủ thể áp dụng pháp luật là Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, chính quyền địa phương và Ủy ban nhân dân các cấp.

– Mục đích của tổ chức thi hành pháp luật là làm cho các quy định của pháp luật được thực hiện trong đời sống thực tế trở thành hành vi pháp lý thực tế của các chủ thể pháp luật. Nói cách khác, mục đích của tổ chức thực thi pháp luật là làm cho các chủ thể pháp luật tuân thủ pháp luật, thực thi pháp luật, sử dụng và áp dụng pháp luật một cách đúng đắn. Đó là yêu cầu của nguyên tắc pháp quyền trong tổ chức và hoạt động của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa mà chúng ta đang xây dựng.

– Đối tượng của tổ chức hành pháp là đối tượng của quản lý nhà nước và được tiến hành trong quá trình thực hiện chức năng quản lý nhà nước. Như vậy, đối tượng của tổ chức thi hành pháp luật có phạm vi rất rộng; ở đâu có quản lý nhà nước ở đó có tổ chức thực thi pháp luật. Vì vậy, tổ chức thi hành pháp luật là nhiệm vụ, quyền hạn của hệ thống cơ quan hành chính nhà nước, là quyền hạn của các cơ quan thực hiện quyền hành pháp.

– Nội dung của tổ chức thi hành pháp luật bao gồm một loạt các hoạt động nối tiếp nhau, mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau, hoạt động trước làm tiền đề, điều kiện quyết định cho hoạt động sau. Các tổ chức thực thi pháp luật thông thường bao gồm các hoạt động sau:

+ Trước hết, chủ thể tổ chức thi hành văn bản hướng dẫn thi hành, xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện văn bản quy phạm pháp luật.

+ Thứ hai, phổ biến chương trình, kế hoạch thi hành văn bản quy phạm pháp luật và tuyên truyền, phổ biến nội dung cơ bản, tinh thần của văn bản quy phạm pháp luật đến các đối tượng trực tiếp thi hành. Phổ biến tinh thần và nội dung văn bản quy phạm pháp luật bằng tài liệu biên soạn, bằng phương tiện thông tin đại chúng, bằng hình thức tuyên truyền trực tiếp …

+ Thứ ba, thường xuyên theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật đang thi hành để kịp thời nhắc nhở, chấn chỉnh.

+ Thứ tư, sau một thời gian thi hành văn bản quy phạm pháp luật, tiến hành sơ kết, tổng kết việc tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật đó.

+ Thứ năm, trong quá trình tổ chức thi hành pháp luật, theo dõi tình hình thi hành pháp luật để kịp thời phát hiện những khó khăn, bất hợp lý của việc thi hành văn bản quy phạm pháp luật để kiến ​​nghị cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, vì vậy, theo dõi tình hình thi hành pháp luật là một nội dung của công tác thi hành văn bản quy phạm pháp luật. tổ chức.

+ Thứ sáu, để tổ chức tốt việc thi hành pháp luật cần phải xây dựng lực lượng và cơ sở vật chất đủ mạnh để bảo đảm cho việc tổ chức thi hành pháp luật.

Thể loại: Chung